با گذشت چهار هفته از لیگ برتر فوتسال مربیان، کارشناسان و هواداران نظرات متفاوتی در خصوص این لیگ عنوان کرده‌اند که امری طبیعی است. گروه تخصصی فوتسال که با عنوان Mfc در میان فوتسالی‌ها شناخته می‌شوند تحلیلی آماری با مقایسه لیگ برتر فوتسال ایران با کشورهای برزیل، اسپانیا پرتغال و آرژانتین انجام داده است که مطالعه آن خالی از لطف نیست.

طبیعتاً شرایط خاص کشور، توقف تمرینات و جنگ بر روند چهار هفته نخست لیگ برتر فوتسال ایران تاثیر گذاشته و موضوعاتی مانند زیرساخت، حمایت‌های مالی، زیست بازیکنان و مربیان و ... نیز در این تحلیل آماری مداخله داده نشده است.

کاهش محسوس میانگین گل‌زنی

بررسی آمار 4 هفته اول لیگ برتر فوتسال ایران نشان‌دهنده کاهش قابل توجه میانگین گل‌زنی در فصل 1404 نسبت به فصل گذشته است. در فصل 1403 میانگین گل‌زنی در 4 هفته اول 4.93 گل به ازای هر بازی بود که این رقم در فصل جاری به 3.75 گل کاهش یافته است. این یعنی کاهش 23.9 درصدی در گل‌های زده شده لیگ.

تغییرات هفته به هفته

•    هفته اول: کاهش 6.1 درصدی (از 4.57 به 4.29 گل در هر بازی)
•    هفته دوم: کاهش شدید 47.5 درصدی (از 5.71 به 3.00 گل)
•    هفته سوم: کاهش 10.5 درصدی (از 5.43 به 4.86 گل)
•    هفته چهارم: کاهش 28.5 درصدی (از 4.00 به 2.86 گل)

با نگاهی دقیق‌تر در می‌یابیم که پرگل‌ترین هفته در سال 1403 هفته دوم با 40 گل (5.71 میانگین) بوده و در سال 1404 هفته سوم با 34 گل (4.86 میانگین) پرگل‌ترین بوده که با مقایسه میانگین ها حتی در پرگل‌ترین هفته نیز لیگ 1404 کم گل‌تر که این اتفاقات دلایل متعددی دارد که در ادامه اشاره خواهد شد. 

تحلیل لیگ برتر فوتسال برزیل (۲۰۲۳-۲۰۲۴)

لیگ برتر فوتسال برزیل در همان بازه زمانی آمار بسیار متفاوتی ارائه می‌دهد. میانگین گل‌زنی در چهار هفته اول به ۴.۹ گل در هر بازی می‌رسد که ۳۰.۷ درصد بیشتر از لیگ ایران در فصل جاری است. بازی‌های پرگل مانند برد ۸-۲ سائو خوزه مقابل برازیلیا یا برد ۷-۱ آتلانتیکو مقابل توبارائو نشان‌دهنده روحیه تهاجمی تیم‌های برزیلی است.


نکته جالب توجه، وجود ۶ بازی با اختلاف ۴ گل یا بیشتر در لیگ برزیل است، در حالی که در لیگ ایران چنین اختلاف‌های چشمگیری کمتر دیده می‌شود. این امر علاوه بر اینکه نشان‌دهنده سطح بالاتر تکنیکی- تاکتیکی بازیکنان برزیلی و تمایل آنها به خطرپذیری در حمله است، سطح نزدیک تیم‌ها در ایران را نیز نشان می‌دهد.

مقایسه تطبیقی دو لیگ

میانگین گل‌زنی: میانگین گلزنی در لیگ برزیل در 4 بازی اول  ۴.۹ گل در هر بازی است. این عدد در ایران در سال ۱۴۰۴ میانگین ۳.۷۵ گل در هر بازی را نشان می‌دهد. به عبارتی اختلاف میانگین‌ها ۱.۱۵ گل به نفع برزیل است که بیانگر هجومی تر بودن لیگ برزیل است.


اما از منظر توزیع نتایج: در برزیل ۲۵ درصد بازی‌ها با اختلاف ۴ گل یا بیشتر به پایان رسیده‌اند. در ایران این رقم تنها ۸ درصد بوده است. این تفاوت‌ها به وضوح نشان می‌دهد که لیگ برزیل با پذیرش ریسک بیشتر، فضایی پویاتر و جذاب‌تر برای تماشاگران ایجاد کرده است، در حالی که لیگ ایران به سمت محافظه‌کاری و نتایج قابل پیش‌بینی‌تر حرکت کرده است.


ثبات عملکرد: تیم‌های برزیلی در خانه و خارج عملکرد متعادل‌تری دارند. گاها نتایج غیر منتظره توسط میهمان ها رقم می خورد که بیانگر رقابتی تر بودن لیگ برزیل است . در ایران معمولاً تیم‌های میزبان نتایج بهتری کسب می‌کنند. اما 2 تیم از ایران غالباً که اکثر ملی پوش‌ها در آن هستند در داخل و خارج از خانه نتایج بهتری ثبت می‌کنند. 

تحلیل کیفی و عوامل مؤثر

عوامل متعددی می‌توانند در این تفاوت‌ها نقش داشته باشند:

•    سیستم‌های تاکتیکی: تیم‌های برزیلی عموماً از سیستم‌های تهاجمی‌تر مانند ۳-۱ یا ۲-۲ و 4-0 استفاده می‌کنند و روش های متنوع بازی گروهی استفاده می‌شوند.

•    کیفیت بازیکنان:  علیرغم اینکه تکنیک ایرانیان را به غنای برزیلی‌ها می‌دانند اما آمار نبردهای 1 در مقابل هجومی موفق در 4 هفته اول برزیل به مراتب بیشتر لیگ ایران بوده است. 

•    فرهنگ بازی: تمایل بیشتر تماشاگران برزیلی به بازی‌های پرگل و هیجان‌انگیز.

•    ساختار لیگ: وجود رقابت شدید بین تیم‌ها برای صعود به دور حذفی در لیگ برزیل علی رغم 20 تیمی بودن آن.

•    تفاوت در آمادگی جسمانی‌ها: در لیگ برزیل بدنسازها براساس مدل بازی و ایده سرمربی بدنسازی انجام میدهند.

در مصاحبه اخیر آقای راموس مربی تیم ملی مشاهده کردیم وی نقدهایی به عملکرد تیم‌ها دارد و به نظر می‌رسد معتقد است که مهارت‌های فردی در این رشته تیمی بیش از کار تاکتیکی کارایی دارد.
 

اما لیگ برتر فوتسال اسپانیا که به عنوان معتبرترین لیگ فوتسال جهان شناخته می‌شود، الگوی کاملاً متفاوتی را ارائه می‌دهد. میانگین گل‌زنی در چهار هفته نخست این لیگ به عدد ۴.۸۵ گل در هر بازی می‌رسد که ۲۹.۳ درصد بیشتر از لیگ ایران در فصل جاری است. این تفاوت آماری به وضوح نشان‌دهنده سطح بالاتر بازی‌های تهاجمی در اسپانیاست.

بررسی دقیق‌تر نتایج لیگ اسپانیا نشان می‌دهد که ۳۵ درصد از بازی‌ها با اختلاف ۳ گل یا بیشتر به پایان رسیده‌اند. نتایج چشمگیری مانند تساوی ۹-۹ بین فمیلی کاش آلزیرا و اوساسونا، یا برد ۸-۲ سرویگروپ پنیسکولا در برابر ای تی پی آی تی ریبرا ناوارا، گواهی بر روحیه تهاجمی و ریسک‌پذیری بالای تیم‌های اسپانیایی است. نکته قابل تأمل دیگر، وجود ۲۵ درصد بازی‌های تساوی شده در لیگ اسپانیاست که نشان‌دهنده تعادل نسبی بین تیم‌ها علی‌رغم بازی‌های پرگل است.


•    مقایسه تطبیقی شاخص‌های کلیدی نشان می‎دهد که میانگین گلزنی در اسپانیا ۴.۸۵ گل در هر بازی است و اختلاف آن با لیگ ایران 1.1 می‌باشد.

•    توزیع نتایج: در اسپانیا ۳۵ درصد بازی‌ها با اختلاف ۳ گل یا بیشتر همراه بوده‌اند اما در ایران این رقم تنها ۱۵ درصد بوده است و درصد بازی‌های تساوی شده در اسپانیا ۲۵ درصد و در ایران ۲۳ درصد است.

•    در اسپانیا نیز مانند برزیل به علت رقابتی‌تر بودن گاهاً برخی تیم ها در خارج از خانه نتایج غافلگیرانه‌ای رقم می‌زنند. حتی تیم‌های مدعی مثل بارسا، اینترمویستار، الپونزومورسیا و جیمبی کارتخنا از پیش برنده نیستند. 

•    تفاوت‌های مشاهده شده بین دو لیگ در 4 هفته می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد: در وهله اول سطح فنی بازیکنان: لیگ اسپانیا جذب کننده بهترین بازیکنان جهان است.

•    از لحاظ آماری و تحلیلی و آنالیزی لیگ اسپانیا سرامد و دارای برترین تجهیزات تکنولوژیک می‌باشد. از لحاظ ساختاری نیز در این لیگ چون 8 تیم به مرحله حذفی لیگ صعود می‌کند به شدت رقابتی و امتیاز گرفتن در هفته اول برای تیم ها حیاتی است. 

•    در فرهنگ اسپانیا بازی‌های دفاعی و هجومی براساس مبانی و مفاهیم صورت می‌پذیرد که این متدولوژی مدرن و مبتنی برآموزش تئوری و تمرین عملی می‌باشد این روش بهترین راه حل برای تصمیم‌گیری سریع در شرایط بازی است. 

داده‌های ارائه شده از لیگ پرتغال نشان‌دهنده ویژگی‌های منحصر به فردی در سبک بازی تیم‌های این کشور است. میانگین گل‌زنی در چهار هفته نخست به عدد قابل توجه ۵.۸ گل در هر بازی می‌رسد که این لیگ را به یکی از پرگل‌ترین لیگ‌های فوتسال اروپا تبدیل کرده است. این شاخص در مقایسه با لیگ ایران که میانگین ۳.۷۵ گل را ثبت کرده، نشان‌دهنده تفاوت ۵۴.۶ درصدی در بهره‌وری تهاجمی تیم‌هاست.

نتایج چشمگیری مانند برد ۱۰-۰ آ دی سی آر کاشیناس مقابل کاندوسو یا برد ۹-۱ اس سی براگا در برابر همان تیم، گواهی بر شکاف عمیق کیفی بین تیم‌های قوی و ضعیف در این لیگ است. نکته جالب توجه، وجود ۳۳.۳ درصد بازی‌ها با اختلاف ۵ گل یا بیشتر است که این میزان در لیگ ایران به کمتر از ۵ درصد می‌رسد. این اختلاف آشکار نه‌تنها در نتایج، بلکه در سبک بازی تیم‌ها نیز مشهود است. 

با بررسی میانگین گلزنی  در 4 هفته اول لیگ پرتغال به عدد ۵.۸ گل در هر بازی که اختلاف آن با لیگ ایران  ۲.۰۵  گل می‌باشد. در پرتغال ۴۵ درصد بازی‌ها با اختلاف ۳ گل یا بیشتر همراه بوده‌اند و در ایران این رقم تنها ۱۵ درصد بوده است و درصد بازی‌های تساوی شده در پرتغال ۱۶.۶ درصد و در ایران ۲۳ درصد است. تیم‌های پرتغالی مانند اسپورتینگ و اس سی براگا میانگین ۵.۳ گل در هر بازی زده‌اند. لیگ پرتغال از لحاظ ریتم، تمپو شدت برترین لیگ دنیاست. فشار بالا و پرس شدید در نیمه حریف از شاخصه های بارز این لیگ است. نکته جالب توجه اینکه در پرتغال باشگاه در بخش جوانان بسار سرمایه گذاری می کنند.


 مقایسه این دو لیگ به وضوح نشان می‌دهد که فوتسال ایران برای رسیدن به استانداردهای جهانی نیازمند تحولی همه‌جانبه است. اگرچه رویکرد دفاعی و محتاطانه ممکن است در کوتاه‌مدت نتایج بهتری به همراه داشته باشد، اما برای توسعه پایدار و حضور موفق در عرصه بین‌المللی، باید به سمت بازی‌های تهاجمی‌تر و جذاب‌تر حرکت کرد. تجربه پرتغال نشان می‌دهد که ترکیب تکنیک فردی بالا، سیستم‌های تاکتیکی تهاجمی و ساختار منسجم می‌تواند به نتایج درخشانی در بلندمدت منجر شود.


و اما به سراغ یک لیگ دفاعی برویم که متخصص‌ترین تئورسین های دفاعی دنیا در آن هستند لیگ آرژانتین. 

داده‌های ارائه شده از لیگ آرژانتین نشان‌دهنده الگوی خاصی در روند گل‌زنی و سبک بازی تیم‌های این کشور است. میانگین گل‌زنی در چهار هفته نخست به عدد ۴.۵ گل در هر بازی می‌رسد که این شاخص در مقایسه با لیگ ایران که میانگین ۳.۷۵ گل را ثبت کرده، نشان‌دهنده تفاوت ۲۰ درصدی در بهره‌وری تهاجمی تیم‌هاست. از طرفی غ نتایج قابل توجهی مانند برد ۷-۵ تیم ۱۷ د آگوستو در برابر ایندپندنس و برد ۶-۴ آتلانتا در مقابل وییا لا راتا، بیانگر روحیه تهاجمی و تمایل به ریسک‌پذیری در حمله است و انتقالی بودن بازی ها را نشان می‌دهد.


ویژگی منحصر به فرد لیگ آرژانتین، وجود بازی‌های پرگل همراه با نتایج غیرقابل پیش‌بینی است. در بررسی دقیق‌تر مشاهده می‌شود که ۳۰ درصد از بازی‌ها با اختلاف ۳ گل یا بیشتر به پایان رسیده‌اند، در حالی که این میزان در لیگ ایران تنها ۱۵ درصد است. همچنین درصد بازی‌های تساوی شده در آرژانتین ۲۲ درصد و در ایران ۲۳ درصد است که نشان‌دهنده تعادل نسبی مشابه بین تیم‌ها در هر دو لیگ می‌باشد.

میانگین گلزنی در آرژانتین ۴.۵ گل در هر بازی است و در لیگ ایران ۳.۷۵ گل در هر بازی که اختلاف: ۰.۷۵ گل به نفع آرژانتین است. در آرژانتین ۳۰ درصد بازی‌ها با اختلاف ۳ گل یا بیشتر همراه بوده‌اند و در ایران این رقم ۱۵ درصد بوده است بازی‌های با بیش از ۵ گل در آرژانتین ۱۲.5 درصد و بازی‌های با بیش از ۵ گل در ایران: ۳ درصد بوده است. 

مقایسه این دو لیگ نشان می‌دهد که فوتسال ایران با وجود سازماندهی دفاعی خوب، نیازمند توسعه جنبه‌های خلاقانه و تهاجمی بازی است. تجربه آرژانتین ثابت کرده که ترکیب تاکتیک های دفاعی انعطاف‌پذیر با تاکیتک های هجومی انتقالی می‌تواند به نتایج درخشانی منجر شود. برای رسیدن به این سطح، نیازمند تحولی همه‌جانبه در تمامی بخش‌های فوتسال کشور هستیم. 

نتیجه گیری:

نتیجه‌گیری جامع مقایسه‌ای لیگ‌های فوتسال ایران و لیگ‌های معتبر جهانی

بررسی دقیق داده‌های چهار هفته ابتدایی لیگ‌های فوتسال ایران، برزیل، اسپانیا، پرتغال و آرژانتین نشان‌دهنده تفاوت‌های اساسی در سبک بازی و عملکرد تیم‌هاست. این تحلیل جامع به وضوح بیانگر آن است که فوتسال ایران در مقایسه با لیگ‌های پیشرو جهانی، در مرحله‌ای از توسعه قرار دارد که نیازمند بازنگری اساسی در رویکردهای تاکتیکی، سیستم‌های تمرینی و ساختارهای پایه‌ای است.

لیگ برتر فوتسال ایران با میانگین ۳.۷۵ گل در هر بازی، کم‌گل‌ترین لیگ در بین کشورهای مورد بررسی است. این رقم در مقایسه با پرتغال (۵.۸ گل)، برزیل (۴.۹ گل)، اسپانیا (۴.۸۵ گل) و آرژانتین (۴.۵ گل) نشان‌دهنده فاصله محسوس در بهره‌وری تهاجمی تیم‌هاست. این تفاوت نه‌تنها در آمار گل‌زنی، بلکه در تنوع تاکتیکی و خلاقیت بازیکنان نیز به وضوح قابل مشاهده است.

ویژگی مشترک لیگ‌های پیشرو جهانی، ترکیب هوشمندانه سازماندهی دفاعی با خلاقیت تهاجمی است. در لیگ اسپانیا شاهد تعادل تقریباً کامل بین دفاع و حمله هستیم، در حالی که لیگ‌های برزیل و پرتغال با تأکید بیشتر بر جنبه‌های تهاجمی، فضایی پویا و جذاب برای تماشاگران ایجاد کرده‌اند. لیگ آرژانتین نیز با ترکیب ویژگی‌های فنی بازیکنان و سیستم‌های تاکتیکی منعطف، الگوی مناسبی برای توسعه ارائه می‌دهد.

فوتسال ایران با وجود پیشرفت‌های دفاعی قابل توجه در سال‌های اخیر، در بخش‌های خلاقیت تهاجمی، شوت‌زنی از راه دور و تبدیل موقعیت‌ها به گل، هنوز با استانداردهای جهانی فاصله دارد. این مسئله ریشه در عوامل متعددی دارد که از جمله می‌توان به سیستم‌های تمرینی سنتی، کم‌توجهی به پرورش مهارت‌های فردی در سنین پایه و ساختار نسبتاً بسته لیگ اشاره کرد.

برای کاهش این فاصله و ارتقای سطح فوتسال کشور، نیازمند تحولی همه‌جانبه هستیم. این تحول باید همزمان در سطوح مختلف صورت پذیرد: از بازتعریف فلسفه تمرینی در آکادمی‌های پایه تا جذب مربیان بین‌المللی، از اصلاح ساختار لیگ تا ایجاد انگیزه‌های مالی برای تشویق به بازی‌های تهاجمی‌تر. تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که توسعه پایدار فوتسال نیازمند صبر، برنامه‌ریزی بلندمدت و مهم‌تر از همه، شجاعت در پذیرش تغییرات اساسی است.

در نهایت باید پذیرفت که رسیدن به استانداردهای جهانی فوتسال، نه‌تنها به بهبود کیفیت بازی‌های داخلی منجر خواهد شد، بلکه زمینه‌ساز موفقیت‌های بین‌المللی تیم‌های ملی در آینده خواهد بود. این مسیر اگرچه دشوار به نظر می‌رسد، اما با الگوبرداری صحیح از تجربیات کشورهای پیشرو و بومی‌سازی این تجربیات با توجه به ویژگی‌های فرهنگی و ساختاری فوتسال ایران، قطعاً دست‌یافتنی است. آینده فوتسال ایران در گرو تصمیم‌های امروز ماست. آیا حاضریم این تغییرات ضروری را بپذیریم و گام‌های بلند به سوی پیشرفت برداریم؟

نویسندگان:

یعقوب کاظمی
وحید مصطفوی
هادی تهمتن
داریوش پور آرین

و همکاران Mfc 

انتهای پیام/